Czym jest defuzja?

Steven C. Hayes, zauważył, twórca Terapii Akceptacji i Zaangażowania, zauważył, że osoby często pozostają w stanie fuzji ze swoimi negatywnymi myślami- nie potrafią oddzielić swojej podstawowej tożsamości od przemijającego strumienia myśli, czy też dokonać defuzji od nich. Ludzki umysł ewoluował jako mechanizm przetrwania. Zadaniem Twojego umysłu jest zapewnienie Ci bezpieczeństwa oraz utrzymanie cię przy życiu. W tym celu nieustannie monitoruje on wszystkie wrażenia zmysłowe. Twój umysł ciągle skanuje otoczenie w poszukiwaniu niebezpieczeństwa np. samochodu pędzącego przez skrzyżowanie, krawędzi klifu albo rozczarowanego spojrzenia nauczyciela czy rodzica. Umysł zamienia wrażenia zmysłowe, zwłaszcza związane z ryzykiem i zagrożeniem, w umysłowy język, który nazywamy myślami. Te zaś przybierają różne formy- przewidywań, historii, osądów, wniosków, opinii, teorii, pomysłów, wątpliwości, ocen itp. Umysł to maszyna generująca myśli, której nie da się wyłączyć, jego zadaniem jest skanowanie otoczenia i nieustanna produkcja myśli. Twój dbający o przetrwanie umysł funkcjonuje na trzy sposoby:
• niekiedy przypomina autobus pełen potworów; Ty usiłujesz prowadzić autobus, kierując nim, tam gdzie Ty chcesz dotrzeć, ale siedzące z tyłu potwory- wstyd, strach, poczucie niekompetencji, itp. - wrzeszczą „Nie, to zbyt ryzykowne! Ta droga jest za trudna! Potwory nie milkną ani na chwilę, a wręcz im bardziej starasz się je uspokoić i zadowolić, tym głośniejsze się stają i tym bardziej się awanturują.
• natrętny sprzedawca; Twój umysł może funkcjonować jak natrętny sprzedawca, który usiłuje namówić cię na kupno tych samych, starych, lipnych towarów w postaci zwątpienia w siebie I poczucia beznadziei, mimo, że wcale ich nie potrzebujesz np. „Nigdy niczego nie osiągniesz”, „Po co w ogóle się starasz”, „Twoje życie będzie zawsze do niczego”.
• urządzenie do robienia popcornu; Twój umysł może funkcjonować jak urządzenie do robienia popcornu, w którym myśli cały czas wyskakują niczym popcorn z zasobnika. Owa maszyna bezustannie pracuje i dysponuje nieskończonymi zasobami ziaren kukurydzy. Jej jedynym zadaniem jest wytwarzanie olbrzymich ilości popcornu jak najszybciej i jak najwydajniej. Co więcej, to, które ziarno kukurydzy trafi do twojego umysłu, jest kwestią przypadku i całkowicie wymyka się twojej kontroli. Chociaż nie jesteś w stanie wyłączyć maszyny, zamiast łykać twarde i spieczone ziarna złego obrazu samego siebie możesz je odsunąć na bok i powiedzieć „Nie, dziękuję mój umyśle, Tego nie zjem”. Następnie możesz poczekać na pojawienie się „smaczniejszej myśli”, bardziej pasującej do twojego planu postępowania zgodnie z wartościami.

Defuzja pozwala zauważyć pojawiające się negatywne myśli, uznać ich istnienie oraz je puścić. Systematyczne postępowanie w ten sposób sprawia, że coraz łatwiej przychodzi ci oddzielenie siebie od strumienia myśli nieustannie generowanych przez Twój umysł. Wypracujesz umysłową sprawność, aby omijać myśli niosące zniechęcenie, rozproszenie, zwątpienie niczym piłkarz dryblujący między zawodnikami drużyny przeciwnej w kierunku jej bramki.

Opracowano na podstawie M.McKay, M.J. Greeberg, P. Faning; Wybrakowani, bezwartościowi, wadliwi; GWP Sopot 2022.